تهویه مطبوع خودرو اجزا، عملکرد، استانداردها، عیب‌یابی و قطعات مصرفی
admin
<!DOCTYPE html>
<html lang="fa" dir="rtl">
<head>
<meta charset="utf-8">
<title>تهویه مطبوع خودرو (HVAC): اجزا، عملکرد، استانداردها، عیب‌یابی و قطعات مصرفی | پاساژ کاشانی</title>
<meta name="description" content="راهنمای جامع و تخصصی سیستم تهویه مطبوع خودرو (HVAC): اجزای اصلی، نحوه عملکرد، استانداردهای SAE/ISO، مبردهای R-134a/R-1234yf/R-744، نگه‌داری و عیب‌یابی حرفه‌ای به‌همراه معرفی قطعات و لوازم یدکی قابل سفارش از پاساژ کاشانی.">
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1">
<link rel="canonical" href="https://passagekashani.com/blog/automotive-hvac-guide">
<meta name="robots" content="index,follow,max-snippet:-1,max-image-preview:large,max-video-preview:-1">
<!-- Open Graph -->
<meta property="og:type" content="article">
<meta property="og:title" content="تهویه مطبوع خودرو (HVAC): اجزا، عملکرد، استانداردها، عیب‌یابی و قطعات">
<meta property="og:description" content="راهنمای تخصصی HVAC خودرو برای حرفه‌ای‌ها + لینک قطعات فروشگاه.">
<meta property="og:url" content="https://passagekashani.com/blog/automotive-hvac-guide">
<meta property="og:site_name" content="پاساژ کاشانی">
<meta property="og:locale" content="fa_IR">
<!-- Twitter -->
<meta name="twitter:card" content="summary_large_image">
<meta name="twitter:title" content="راهنمای جامع تهویه مطبوع خودرو (HVAC)">
<meta name="twitter:description" content="استانداردها، مبردها، قطعات و عیب‌یابی به‌زبان تخصصی اما روان.">
<style>
body{font-family:IRANSans, Vazirmatn, Segoe UI, Tahoma;line-height:1.9;color:#111;background:#fff}
article{max-width:1000px;margin:0 auto;padding:24px}
h1,h2,h3{line-height:1.4}
.lead{font-size:1.05rem;color:#333;background:#f7f7f9;border-right:4px solid #f0b429;padding:12px 16px;margin:16px 0}
.spec{width:100%;border-collapse:collapse;margin:16px 0}
.spec th,.spec td{border:1px solid #e5e7eb;padding:10px;text-align:right;vertical-align:top}
.note{background:#fff7ed;border-right:4px solid #fb923c;padding:10px 14px;margin:14px 0}
.cta{background:#0f766e;color:#fff;padding:14px 16px;border-radius:8px;display:block;text-align:center;margin:24px 0;text-decoration:none}
.muted{color:#6b7280}
.toc a{color:#0ea5e9;text-decoration:none}
.kashani-links a{color:#0ea5e9;text-decoration:none}
code{background:#f3f4f6;padding:2px 6px;border-radius:4px}
</style>
</head>
<body>
<article itemscope itemtype="https://schema.org/Article">
<header>
<h1 itemprop="headline">تهویه مطبوع خودرو (HVAC): اجزا، عملکرد، استانداردهای بین‌المللی، مبردها، عیب‌یابی و قطعات مرتبط</h1>
<p class="muted">بروزرسانی: <time itemprop="dateModified" datetime="2025-09-21">۲۱ شهریور ۱۴۰۴</time> • زمان مطالعه: ۱۵–۲۰ دقیقه</p>
<p class="lead">این راهنمای تخصصی برای تکنسین‌ها، تامین‌کنندگان قطعات و مدیران فنی نوشته شده و ضمن پوشش اصول عملکردی سیستم‌های تهویه مطبوع خودرو، به استانداردهای SAE/ISO، گذار مبردها به R-1234yf و CO<sub>2</sub> (R-744)، الزامات سرویس/ایمنی، و فهرست قطعات یدکی قابل سفارش می‌پردازد. مستند به مراجع رسمی اروپا/آمریکا.</p>
</header>
<nav class="toc" aria-label="فهرست">
<strong>فهرست مطالب</strong> —
<a href="#hvac-arch">معماری و اجزا</a> •
<a href="#refrigerants">مبردها و قوانین</a> •
<a href="#standards">استانداردها</a> •
<a href="#performance">شاخص‌های کارایی</a> •
<a href="#service">سرویس و ایمنی</a> •
<a href="#diagnostics">عیب‌یابی پیشرفته</a> •
<a href="#ev-heatpump">HVAC در خودروهای برقی/هیبرید</a> •
<a href="#parts">قطعات و سفارش</a> •
<a href="#faq">سؤالات متداول</a>
</nav>
<section id="hvac-arch">
<h2>۱) معماری و اجزای سیستم HVAC خودرو</h2>
<p>چرخهٔ تراکمی بخار خودرو شامل <strong>کمپرسور</strong> (ثابت/متغیر/الکتریکی)، <strong>کندانسور</strong> (اغلب میکروچنل)، <strong>مخزن/درایر</strong> (Receiver-Drier یا Accumulator)، <strong>شیر انبساط</strong> (TXV) یا <strong>اوریفیس‌تیوب</strong>، <strong>اواپراتور</strong>، <strong>سنسورهای فشار/دما</strong>، <strong>بلوور</strong> و <strong>واحد کنترل HVAC</strong> است. کندانسورهای میکروچنل ضمن کاهش افت فشار، چگالش و دفع حرارت را در سطح مقطع کمتر افزایش می‌دهند (کاهش وزن و شار حرارتی بالاتر). :contentReference[oaicite:0]{index=0}</p>
<div class="note">نکتهٔ فنی: انتخاب میان TXV و اوریفیس‌تیوب روی پیکربندی سمت مایع (Receiver-Drier vs Accumulator) و استراتژی کنترل ظرفیت کمپرسور اثر مستقیم دارد.</div>
</section>
<section id="refrigerants">
<h2>۲) مبردها، قوانین و گذار جهانی</h2>
<h3>۲-۱) اروپا (MAC Directive و F-Gas)</h3>
<p>براساس <strong>Directive 2006/40/EC</strong>، استفاده از مبردهای با GWP > 150 در خودروهای جدید اتحادیه اروپا از ۱ ژانویهٔ ۲۰۱۷ ممنوع شد؛ به‌این‌ترتیب R-134a عملاً کنار رفت و R-1234yf و در برخی پلتفرم‌ها R-744 (CO<sub>2</sub>) جایگزین شدند. :contentReference[oaicite:1]{index=1}</p>
<h3>۲-۲) ایالات متحده (EPA SNAP)</h3>
<p>آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA) استفاده از HFO-1234yf را برای MVAC با شروط ایمنی پذیرفته و تبعیت از <strong>SAE J639</strong> و الزامات اتصالات منحصربه‌فرد را ضروری می‌داند. :contentReference[oaicite:2]{index=2}</p>
<h3>۲-۳) مشخصات ایمنی و GWP</h3>
<p>R-1234yf با <strong>GWP≈4</strong> و طبقه‌بندی <strong>ASHRAE A2L</strong> (قابلیت اشتعال ملایم) اکنون در اکثریت خودروهای سبک جدید به‌کار می‌رود؛ با رعایت استانداردهای ایمنی، استفادهٔ آن ایمن است. :contentReference[oaicite:3]{index=3}</p>
<h3>۲-۴) CO<sub>2</sub> (R-744) در تولیدات منتخب</h3>
<p>برخی خودروسازان اروپایی (نمونه‌های مرسدس-بنز در کلاس S/E بازار اروپا) از سامانه‌های R-744 برای انطباق با قوانین بهره برده‌اند، هرچند استفادهٔ گسترده آن محدود مانده است. :contentReference[oaicite:4]{index=4}</p>
<h3>مقایسهٔ مبردها در MAC</h3>
<table class="spec" aria-label="مقایسه مبردها">
<thead><tr><th>مبرد</th><th>GWP (۱۰۰ساله)</th><th>ایمنی ASHRAE</th><th>نکات کلیدی</th></tr></thead>
<tbody>
<tr><td>R-134a</td><td>≈1430</td><td>A1 (غیرقابل اشتعال)</td><td>کاربری وسیع تا دهه ۲۰۱۰؛ در EU برای مدل‌های جدید ممنوع از ۲۰۱۷. :contentReference[oaicite:5]{index=5}</td></tr>
<tr><td>R-1234yf</td><td>≈4</td><td>A2L (ملایم-اشتعال)</td><td>اکثریت خودروهای نو؛ مستلزم اتصالات و هشدارهای اختصاصی طبق SAE J639. :contentReference[oaicite:6]{index=6}</td></tr>
<tr><td>R-744 (CO₂)</td><td>1</td><td>A1</td><td>فشارکاری بسیار بالا؛ حضور محدود در مدل‌های خاص اروپایی. :contentReference[oaicite:7]{index=7}</td></tr>
</tbody>
</table>
</section>
<section id="standards">
<h2>۳) استانداردها و رفرنس‌های کلیدی (SAE/ISO/ASHRAE)</h2>
<ul>
<li><strong>SAE J639</strong>: الزامات ایمنی، طراحی و سرویس سیستم‌های MVAC؛ شامل اتصالات منحصربه‌فرد و برچسب‌گذاری مبردهای A2L. :contentReference[oaicite:8]{index=8}</li>
<li><strong>SAE J2064</strong>: الزامات شیلنگ/شیلنگ-اسمبلی‌های مبرد (R-134a، R-1234yf و …). :contentReference[oaicite:9]{index=9}</li>
<li><strong>SAE J2788 (R-134a)</strong> و <strong>SAE J2843 (R-1234yf)</strong>: حداقل کارایی تجهیزات بازیافت/وکیوم/شارژ (RRR). :contentReference[oaicite:10]{index=10}</li>
<li><strong>SAE J2913</strong>: حداقل عملکرد دتکتورهای نشتی الکترونیکی برای R-1234yf. :contentReference[oaicite:11]{index=11}</li>
<li><strong>SAE J2765</strong>: روش آزمون مشخصه‌های ظرفیت و COP سیستم A/C روی بنچ. :contentReference[oaicite:12]{index=12}</li>
<li><strong>ISO 11155-1 / DIN 71460-1</strong>: آزمون فیلتر کابین (ذره‌ای) و کارایی تجمعی. :contentReference[oaicite:13]{index=13}</li>
<li><strong>ASHRAE A2L</strong>: طبقه‌بندی ایمنی مبردهای کم‌اشتعال (مانند R-1234yf). :contentReference[oaicite:14]{index=14}</li>
</ul>
</section>
<section id="performance">
<h2>۴) شاخص‌های کارایی و طراحی حرارتی</h2>
<p>برای ارزیابی سیستم، علاوه بر دمای دهانهٔ ونت و فشارهای LP/HP، اندازه‌گیری ظرفیت سرمایش Q و کارایی <strong>COP</strong> طبق <strong>SAE J2765</strong> روی بنچ توصیه می‌شود. این روش با تنظیم شرایط پایدار، خطای اندازه‌گیری را کاهش می‌دهد. :contentReference[oaicite:15]{index=15}</p>
<p>کندانسورهای <em>Microchannel</em> به‌دلیل سطح تبادل بیشتر و مدیریت بهتر چگالش، ظرفیت را در اندازهٔ کوچکتر افزایش می‌دهند و افت فشار هوا/مبرد را کنترل می‌کنند. :contentReference[oaicite:16]{index=16}</p>
</section>
<section id="service">
<h2>۵) سرویس، ایمنی و ابزار حرفه‌ای</h2>
<ul>
<li><strong>تجهیزات RRR:</strong> دستگاه‌های منطبق با <strong>J2788</strong> (برای R-134a) و <strong>J2843</strong> (برای R-1234yf) الزامی‌اند؛ شناسایی خودکار مبرد قبل از بازیافت توصیه می‌شود. :contentReference[oaicite:17]{index=17}</li>
<li><strong>نشتی‌یابی:</strong> استفاده از دتکتورهای منطبق با <strong>SAE J2913</strong> برای R-1234yf و <strong>EN 14624</strong> در محیط‌های آلوده موتور پیشنهاد می‌شود. :contentReference[oaicite:18]{index=18}</li>
<li><strong>روغن کمپرسور:</strong> برای کمپرسورهای الکتریکی از <strong>POE/ND-11</strong> با خاصیت عایقی بالا استفاده کنید؛ نفوذ رطوبت، مقاومت عایقی را به‌شدت کاهش می‌دهد. در کمپرسورهای مکانیکی، PAG 46/100/150 طبق توصیهٔ سازنده. :contentReference[oaicite:19]{index=19}</li>
<li><strong>فیلتر کابین:</strong> انتخاب و آزمون طبق <strong>ISO 11155-1</strong> (کلاس‌های ذره‌ای/کربن فعال) انجام شود. :contentReference[oaicite:20]{index=20}</li>
<li><strong>ایمنی A2L:</strong> R-1234yf ملایم-اشتعال است؛ رعایت J639، اتصالات اختصاصی و برچسب هشدار الزامی است. :contentReference[oaicite:21]{index=21}</li>
</ul>
</section>
<section id="diagnostics">
<h2>۶) عیب‌یابی پیشرفته (رویکرد داده-محور)</h2>
<ol>
<li><strong>تایید نوع مبرد و میزان شارژ اسمی:</strong> همیشه با برچسب سازنده/راهنمای فنی مطابقت دهید؛ دستگاه RRR منطبق J2843/J2788 باید <em>شناسهٔ مبرد</em> داشته باشد. :contentReference[oaicite:22]{index=22}</li>
<li><strong>پروفایل فشار/دمای HP/LP و دمای ونت:</strong> انحراف‌های زوجی (HP بالا/LP پایین ← انسداد TXV یا رطوبت؛ هر دو پایین ← کمبود شارژ).</li>
<li><strong>تست نشتی:</strong> <em>الکترونیکی</em> طبق J2913، سپس تست نیتروژن/وکیوم؛ از تزریق بیش‌ازحد رنگ UV خودداری کنید. :contentReference[oaicite:23]{index=23}</li>
<li><strong>تحلیل روغن:</strong> آلودگی رطوبت/فلزات نشانهٔ خرابی کمپرسور یا نفوذ هواست؛ برای e-compressor، مقاومت عایقی روغن را پایش کنید. :contentReference[oaicite:24]{index=24}</li>
</ol>
</section>
<section id="ev-heatpump">
<h2>۷) HVAC در خودروهای برقی و هیبرید (Heat Pump & TMS)</h2>
<p>در BEV/FHEV، کمپرسور <strong>الکتریکی</strong> و <strong>مبدل‌های مایع-سرد</strong> (چیلر/کندانسور خنک‌شونده با کولانت) به‌همراه <strong>شیرهای چندراهه</strong>، گرمایش/سرمایش کابین و مدیریت حرارتی پک باتری/درایو را یکپارچه می‌کنند. راه‌حل‌های مدرن (نمونهٔ سامانه‌های چندسوپاپه مانند «Octovalve») با کاهش شارژ مبرد و بازیافت حرارت، راندمان را بالا می‌برند. :contentReference[oaicite:25]{index=25}</p>
<div class="note">روغن <strong>ND-11 (POE)</strong> به‌دلیل عایقی‌بودن، انتخاب پیش‌فرض برای کمپرسورهای الکتریکی است؛ آلودگی رطوبت، ایزولاسیون را به‌خطر می‌اندازد. :contentReference[oaicite:26]{index=26}</div>
</section>
<section id="parts">
<h2>۸) قطعات و لوازم یدکی پیشنهادی (قابل سفارش از پاساژ کاشانی)</h2>
<div class="kashani-links">
<ul>
<li><a href="https://passagekashani.com/category/ac-compressors">کمپرسور A/C (ثابت/متغیر/الکتریکی)</a> — همراه با روغن مناسب (PAG/ND-11).</li>
<li><a href="https://passagekashani.com/category/condensers">کندانسور میکروچنل</a> و <a href="https://passagekashani.com/category/receiver-drier">Receiver-Drier / Accumulator</a>.</li>
<li><a href="https://passagekashani.com/category/txv-orifice">شیر انبساط (TXV) و اوریفیس‌تیوب</a>.</li>
<li><a href="https://passagekashani.com/category/evaporators">اواپراتور</a>، <a href="https://passagekashani.com/category/blower-motor">بلوور موتور</a>، <a href="https://passagekashani.com/category/hvac-control">ماژول کنترل HVAC</a>.</li>
<li><a href="https://passagekashani.com/category/pressure-sensor">سنسور فشار مبرد</a> و <a href="https://passagekashani.com/category/pt-sensors">سنسورهای PT</a>. </li>
<li><a href="https://passagekashani.com/category/cabin-filters">فیلتر کابین (ISO 11155-1)</a>؛ ساده/کربن فعال.</li>
<li><a href="https://passagekashani.com/category/ac-hose-o-ring">شیلنگ‌های SAE J2064 و اورینگ/واشرها</a>. :contentReference[oaicite:27]{index=27}</li>
<li><a href="https://passagekashani.com/category/ac-service-ports">اتصالات/پورت‌های سرویس اختصاصی R-1234yf</a> طبق J639. :contentReference[oaicite:28]{index=28}</li>
<li><a href="https://passagekashani.com/category/ac-tools">ابزار سرویس: دستگاه RRR منطبق J2788/J2843، دتکتور J2913</a>. :contentReference[oaicite:29]{index=29}</li>
</ul>
</div>
<a class="cta" href="https://passagekashani.com/category/automotive-hvac">مشاهده همهٔ قطعات سیستم تهویه مطبوع خودرو در پاساژ کاشانی</a>
</section>
<section id="faq">
<h2>۹) سؤالات متداول</h2>
<h3>آیا می‌توان R-134a را با R-1234yf جایگزین کرد؟</h3>
<p>به‌صورت «Drop-in» توصیه نمی‌شود. سیستم‌های R-1234yf الزامات ایمنی/اتصال و برچسب‌گذاری ویژهٔ A2L دارند (J639). ارتقا مستلزم سازگاری اجزا، اتصالات و تجهیزات RRR است. :contentReference[oaicite:30]{index=30}</p>
<h3>چرا CO₂ (R-744) همه‌گیر نشد؟</h3>
<p>اگرچه GWP=1 است، اما فشار کاری و نیازهای قطعه/سرویس ویژه (ماشین R-744) هزینه و پیچیدگی را بالا می‌برد؛ در مدل‌های منتخب اروپایی پیاده‌سازی شده است. :contentReference[oaicite:31]{index=31}</p>
<h3>برای کمپرسورهای الکتریکی کدام روغن مناسب است؟</h3>
<p>روغن‌های <strong>POE/ND-11</strong> به‌دلیل مقاومت عایقی و سازگاری با R-134a/R-1234yf. دقت کنید رطوبت باعث افت شدید مقاومت الکتریکی می‌شود. :contentReference[oaicite:32]{index=32}</p>
<h3>بهترین مرجع تست کارایی سیستم چیست؟</h3>
<p><strong>SAE J2765</strong> برای سنجش ظرفیت و COP در شرایط پایدار روی بنچ مرجع صنعتی است. :contentReference[oaicite:33]{index=33}</p>
</section>
<footer class="muted">
<p>منابع منتخب: EU MAC Directive/F-Gas، EPA SNAP، SAE J639/J2064/J2788/J2843/J2913/J2765، ISO 11155-1، اسناد فنی DENSO، و مطالعات میکروچنل.</p>
</footer>
<!-- Schema.org: Article + FAQ -->
<script type="application/ld+json">
{
"@context":"https://schema.org",
"@type":"Article",
"headline":"تهویه مطبوع خودرو (HVAC): اجزا، عملکرد، استانداردها، عیب‌یابی و قطعات مرتبط",
"author":{"@type":"Organization","name":"پاساژ کاشانی"},
"publisher":{"@type":"Organization","name":"پاساژ کاشانی"},
"dateModified":"2025-09-21",
"inLanguage":"fa-IR",
"mainEntityOfPage":{"@type":"WebPage","@id":"https://passagekashani.com/blog/automotive-hvac-guide"}
}
</script>
<script type="application/ld+json">
{
"@context":"https://schema.org",
"@type":"FAQPage",
"mainEntity":[
{"@type":"Question","name":"آیا می‌توان R-134a را با R-1234yf جایگزین کرد؟",
"acceptedAnswer":{"@type":"Answer","text":"به‌صورت Drop-in توصیه نمی‌شود؛ سیستم‌های R-1234yf الزامات ایمنی/اتصال و برچسب‌گذاری A2L طبق SAE J639 دارند و تجهیزات RRR باید منطبق J2843 باشد."}},
{"@type":"Question","name":"چرا R-744 همه‌گیر نشد؟",
"acceptedAnswer":{"@type":"Answer","text":"فشار کاری بالا و نیاز به تجهیزات/قطعات اختصاصی سرویس باعث محدودشدن کاربرد آن به برخی پلتفرم‌های اروپایی شده است."}},
{"@type":"Question","name":"روغن مناسب کمپرسور الکتریکی چیست؟",
"acceptedAnswer":{"@type":"Answer","text":"روغن‌های POE/ND-11 به‌دلیل خاصیت عایقی بالا و سازگاری با R-1234yf/R-134a؛ ورود رطوبت مضر است."}}
]
}
</script>
</article>
</body>
</html>
افزودن دیدگاه
دیدگاه های ثبت شده